Những người gốc Việt đến Mỹ trước năm 1995 tránh được nguy cơ trục xuất nhưng vẫn có thể bị tái bắt giam theo quyết định của chính quyền Trump.
New York Times tuần trước cho hay Nhà Trắng đã lặng lẽ rút lại quyết định trục xuất một số người nhập cư gốc Việt sau khi chính sách này gây mâu thuẫn với Việt Nam và dẫn tới việc đại sứ Mỹ Ted Osius từ chức vào năm ngoái. Động thái này diễn ra theo phán quyết của tòa án liên bang tại California hôm 18/10.
Phát ngôn viên Bộ An ninh Nội địa Mỹ Katie Waldman xác nhận việc trục xuất với những người gốc Việt không còn được cân nhắc nữa nhưng cho rằng việc phản đối chính sách này là “nguy hiểm”. Bà Waldman chỉ trích “những sơ hở và quyết định sai lầm của tòa án” đang buộc chính quyền phải thả “những tội phạm bạo lực người nước ngoài” thay vì trục xuất họ.
Mỹ và Việt Nam năm 2008 đã ký thỏa thuận quy định những người Việt đến Mỹ trước ngày 12/7/1995 – thời điểm hai nước bình thường hóa quan hệ ngoại giao, sẽ không bị trục xuất. Tuy nhiên, chính quyền của Tổng thống Donald Trump sau đó đơn phương giải thích lại thỏa thuận, cho rằng những người từng phạm tội không thuộc diện được bảo vệ và gây sức ép buộc Việt Nam hồi hương họ. Quyết định này khiến đại sứ Mỹ tại Việt Nam khi đó là Ted Osius phản đối và xin từ nhiệm, rút khỏi Bộ Ngoại giao Mỹ.
Từ tháng 3/2017, hàng chục người nhập cư Việt Nam bị Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) bắt giữ chờ trục xuất. Một số người đã có thẻ xanh nhưng họ không phải là công dân sinh ra tại Mỹ và phần lớn đều có tiền án tiền sự.
Trong số khoảng 1,3 triệu người Việt nhập cư sống tại Mỹ, có tới 10.000 người Việt nhập cư nhận được lệnh trục xuất. Theo thống kê, ICE năm ngoái bắt giữ 71 người nhập cư gốc Việt và 35 trường hợp khác vào năm 2016.
Khoảng hơn 12 người nhập cư gốc Việt đã bị trục xuất khỏi Mỹ, Phi Nguyen, một luật sư thuộc nhóm Thúc đẩy Công lý cho người Mỹ gốc Á (AAAJ) cho hay. Trong khi đó, nhiều người khác vẫn bị ICE giam giữ suốt nhiều tháng khiến ba chi nhánh của AAAJ đệ đơn kiện tập thể lên tòa án chống lại chính quyền Trump.
Theo thẩm phán Cormac J. Carney của tòa liên bang tại California, chính quyền thông báo với tòa án đã bắt đầu thả những người bị giam giữ và ngừng trục xuất những người đến Mỹ trước năm 1995. Tuy nhiên, Nhà Trắng khẳng định ICE vẫn có quyền tái giam giữ họ và giam vô thời hạn.
“Chính quyền không thừa nhận rằng họ đã vi phạm các quyền hiến pháp của các cá nhân này khi giam giữ họ và biết rằng họ không thể và sẽ không được trở về Việt Nam”, ông Carney viết trong phán quyết của mình. “Chính quyền dứt khoát bảo lưu quyền tái giam giữ tất cả những người đã thả ra gần đây”.