Giá điện châu Âu tăng lên mức kỷ lục mới ngày 26/8, báo hiệu một mùa đông khó khăn trên toàn châu lục.
Giá điện giao vào năm tới của Đức giao dịch ở mức 995 USD mỗi megawatt giờ (MWh), trong khi giá điện này ở Pháp tăng lên 1.100 USD, gấp hơn 10 lần ở cả hai nước so với năm ngoái.
Tại Anh, cơ quan chính phủ quản lý năng lượng Ofgem cho hay sẽ tăng giá trần điện và khí đốt lên gần gấp đôi kể từ ngày 1/10, lên mức trung bình 4.197 USD mỗi năm. Ofgem giải thích lý do tăng giá là giá khí đốt toàn cầu tăng vọt sau khi nhiều quốc gia dỡ hạn chế Covid-19 và Nga siết nguồn cung.
Cộng hòa Czech, nước giữ chức chủ tịch luân phiên của Liên minh châu Âu, ngày 26/8 thông báo triệu tập hội nghị thượng đỉnh về khủng hoảng năng lượng EU “vào ngày sớm nhất có thể”.
Giá năng lượng tăng vọt ở châu Âu trong bối cảnh Nga giảm nguồn cung khí đốt tự nhiên cho châu lục và lo ngại Moskva sẽ cắt mạnh hơn vào mùa đông, khi quan hệ giữa Nga và phương Tây đang căng thẳng vì cuộc xung đột Ukraine.
1/5 lượng điện của châu Âu sản xuất từ nhà máy điện chạy bằng khí đốt, do đó nguồn cung giảm chắc chắn khiến giá điện cao hơn. Giá khí đốt châu Âu ngày 26/8 lên mức 341 EUR/MWh, gần bằng mức kỷ lục 345 EUR hồi tháng 3.
Ảnh hưởng từ chiến sự Ukraine không phải nguyên nhân duy nhất khiến giá điện tăng ở Pháp. Việc đóng cửa một số lò phản ứng hạt nhân do vấn đề ăn mòn góp phần đẩy giá điện ở Pháp lên cao vì sản lượng điện giảm đáng kể.
Chỉ 24 trong số 56 lò phan ứng do tập đoàn năng lượng khổng lồ EDF vận hành còn hoạt động tính đến ngày 25/8. Pháp, nước có truyền thống xuất khẩu điện, hiện trở thành nước nhập khẩu.
“Mùa đông sẽ là giai đoạn đầy khó khăn với tất cả các nước châu Âu”, Giovanni Sgaravatti, nghiên cứu viên tại trung tâm tư vấn chiến lược Bruegl có trụ sở tại Brussels, Bỉ, nói. “Giá sẽ duy trì ở mức cao, thậm chí có thể tăng nữa”.
Nghiên cứu của Bruegl cho thấy các nước EU đã phân bổ 236 tỷ EUR từ tháng 9/2021 tới tháng 8/2022 để bảo vệ hộ gia đình và doanh nghiệp khỏi cú sốc tăng giá. Giá năng lượng châu Âu bắt đầu tăng từ khi nhiều quốc gia dỡ hạn chế Covid-19 và tăng vọt sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine.
Trong những tuần gần đây, các nước EU liên tục công bố nhiều chiến dịch tiết kiệm năng lượng, khuyến khích người dân giảm tiêu thụ điện trong mùa đông. Đức ngày 24/8 thông báo nhiệt độ trong văn phòng hành chính công mùa đông sẽ giới hạn ở mức 19 độ C, còn nước nóng sẽ bị tắt. Bể bơi tư nhân cũng bị cấm bật hệ thống sưởi từ tháng 9 và kéo dài trong 6 tháng.
Phần Lan khuyến khích người dân giảm nhiệt độ hệ thống sưởi, tắm nhanh, ít đi xông hơi. Các hộ gia đình Pháp được bảo vệ bởi giá trần năng lượng từ 31/12/2021 tới nay.
Nhiều ngành công nghiệp bị ảnh hưởng bởi giá năng lượng tăng. Các nhà máy sản xuất amoniac, thành phần tạo ra phân bón, thông báo ngừng hoạt động ở Ba Lan, Italy, Hungary và Na Uy trong tuần này.
Ngân hàng HSBC cảnh báo “suy thoái khó tránh khỏi” ở khu vực đồng tiền chung châu Âu, dự đoán nền kinh tế thu hẹp trong quý IV và ba tháng đầu năm 2023.
Hồng Hạnh (Theo AFP)