Sẽ là một “lỗ hổng” lớn, nếu trong quá trình tìm hiểu về văn hóa Đức, chúng ta lại bỏ qua tìm hiểu lịch sử – đặc biệt là 12 năm tuy “ngắn ngủi” nhưng vô cùng tàn khốc khi chủ nghĩa Phát-xít (Faschismus) từng thống trị nước Đức.
Vào ngày 30.1.1933, Adolf Hitler chính thức lên nắm quyền “lãnh tụ” của Đức Quốc Xã, mở ra một trang lịch sử kinh hoàng với tư tưởng “ngàn năm bá chủ và thống nhất thiên hạ”.
“Phong trào” Nationalsozialismus, gọi tắt là Nazi, cũng trở thành chính sách, tư tưởng và chiến sự dưới bàn tay quân phiệt và diệt chủng của Hitler. Nó gắn liền với sự coi thường nhân loại, phân biệt chủng tộc, bài trừ người Do Thái và những người có xu hướng tình dục đồng giới.
Ngày mai, 8.5.2018, tròn 73 năm đã trôi qua sau khi Thế Chiến thứ 2 kết thúc, bản tuyên bố đầu hàng do đại tướng Jodl ký tại Reims đã có hiệu lực vào hồi 23 giờ, ngày 8.5.1945 – với con số chấn động và hậu quả vô cùng thương tâm: Hơn 60 triệu người tử vong, hơn 6 triệu người Do Thái tại Châu Âu bị sát hại, hàng ngàn người tàn tật, người đồng tính, người dân tộc thiểu số… bị truy sát, 17 triệu người mất tích cho đến nay “bặt vô âm tín” và rất nhiều vùng đất bị phá hủy.
Cẩm Chi