Tìm hiểu chi tiết về Luật hộ tịch (Personenstandsrecht) ở Đức – quy định các thủ tục khai sinh, kết hôn, ly hôn, khai tử, cũng như cách sử dụng giấy tờ hộ tịch đúng quy định.
1. Chứng nhận và quản lý tình trạng nhân thân
Việc ghi nhận các quan hệ pháp lý gia đình được thực hiện theo Luật Hộ tịch (Personenstandsgesetz), chỉ do nhân viên hộ tịch (Standesbeamte) có thẩm quyền tiến hành.
Các sự kiện về nhân thân được ghi vào bốn sổ hộ tịch chính thức (Personenstandsregister):
-
Sổ kết hôn (Eheregister)
-
Sổ quan hệ bạn đời (Lebenspartnerschaftsregister)
-
Sổ khai sinh (Geburtenregister)
-
Sổ khai tử (Sterberegister)
2. Các loại sự kiện hộ tịch (Personenstandsfälle)
Theo luật định, các “trường hợp hộ tịch” bao gồm:
-
Kết hôn (Eheschließung)
-
Thiết lập quan hệ bạn đời (Lebenspartnerschaft)
-
Sinh con (Geburt)
-
Tử vong (Sterbefall)
Ngoài ra, các sự kiện khác có ảnh hưởng đến tình trạng nhân thân cũng được ghi nhận trong sổ hộ tịch dưới dạng “chứng nhận bổ sung” (Folgebeurkundung), ví dụ:
-
Xác nhận quan hệ cha con
-
Nhận con nuôi
-
Ly hôn
-
Thay đổi họ tên
-
Tuyên bố mất tích hoặc tử vong
Hiện nay, tất cả các sổ hộ tịch đều được quản lý điện tử và lưu trữ vĩnh viễn.
3. Kết hôn (Eheschließung)
Người muốn kết hôn phải đăng ký tại phòng hộ tịch (Standesamt) nơi một trong hai người có hộ khẩu hoặc cư trú.
Khi đăng ký, hai bên phải chứng minh tình trạng nhân thân hợp pháp.
Các loại giấy tờ cần nộp sẽ được thông báo trực tiếp bởi Standesamt.
Sau khi kiểm tra điều kiện kết hôn, cơ quan hộ tịch ấn định ngày tổ chức lễ kết hôn.
Nếu đám cưới diễn ra ở một Standesamt khác, hồ sơ sẽ được chuyển tiếp tới nơi đó.
Lễ kết hôn được ghi nhận bằng biên bản chính thức và sau đó được chứng thực trong Sổ kết hôn (Eheregister).
Từ đó, Standesamt cấp Giấy chứng nhận kết hôn (Eheurkunde).
Nếu sau này có thay đổi (như đổi họ, ly hôn…), Standesamt sẽ bổ sung thông tin và phát hành giấy chứng nhận mới.
4. Khai sinh (Geburt)
Việc khai sinh trẻ phải được thông báo cho Standesamt nơi đứa trẻ sinh ra trong vòng một tuần.
Standesamt ghi nhận sự kiện này trong Sổ khai sinh (Geburtenregister) và cấp Giấy khai sinh (Geburtsurkunde).
Nếu sau đó có thay đổi – chẳng hạn xác nhận cha ruột, đổi họ cha mẹ – thì sổ khai sinh được cập nhật bằng chứng nhận bổ sung (Folgebeurkundung) và một giấy khai sinh mới được cấp.
5. Khai tử (Sterbefall)
Cái chết của một người phải được thông báo cho Standesamt nơi người đó qua đời, chậm nhất vào ngày làm việc thứ ba sau khi chết.
Trách nhiệm thông báo thuộc về:
-
Người sống cùng người đã mất
-
Hoặc người có mặt khi xảy ra cái chết
-
Hoặc người biết rõ về sự kiện đó
Standesamt sẽ ghi nhận cái chết trong Sổ khai tử (Sterberegister) và cấp Giấy chứng tử (Sterbeurkunde).
6. Quan hệ bạn đời (Lebenspartnerschaft)
Kể từ ngày 1 tháng 10 năm 2017, việc thiết lập quan hệ bạn đời giữa hai người cùng giới tính không còn được phép đăng ký mới tại Đức.
Các cặp đôi hiện nay có thể kết hôn hợp pháp theo luật hôn nhân.
7. Sử dụng bản gốc giấy tờ hộ tịch
Trong nhiều trường hợp, tình trạng nhân thân phải được chứng minh bằng giấy tờ gốc, ví dụ:
-
Nhập học
-
Xin việc, học đại học
-
Thừa kế
Các bản sao hoặc bản photo của giấy tờ hộ tịch không có giá trị pháp lý và không được chứng thực.
Do vậy, nên sử dụng bản gốc hiện hành, vì bản cũ có thể chứa thông tin lỗi thời và không được chấp nhận.
8. Trường hợp người Đức ở nước ngoài
Các sự kiện hộ tịch xảy ra ở nước ngoài (sinh, kết hôn, tử vong) của công dân Đức có thể được ghi nhận lại tại Đức theo yêu cầu.
Thẩm quyền thuộc về Standesamt nơi người đó cư trú hoặc từng cư trú tại Đức.
Điều này cũng áp dụng cho các cuộc hôn nhân hoặc quan hệ bạn đời được thiết lập ở nước ngoài.
9. Các tuyên bố pháp lý về gia đình
Standesamt còn có nhiệm vụ ghi nhận các tuyên bố liên quan đến tên họ của vợ chồng hoặc con cái, bao gồm:
-
Việc chọn họ sau khi kết hôn hoặc nhận con
-
Thay đổi họ cho người có quốc tịch Đức nhưng được đặt tên ở nước ngoài
-
Xác nhận cha mẹ hợp pháp (Vaterschaft, Mutterschaft)
Tất cả những tuyên bố này đều được ghi nhận và lưu trữ chính thức trong hệ thống hộ tịch.
Quelle: bmi.bund.de