TBVĐ- Việc đệ đơn xin Elterngeld đối với người tự hành nghề phức tạp hơn người làm công ăn lương.
Độc giả Nguyễn Hoàng Trung (Hamburg) gửi đến Thời báo Việt Đức câu hỏi „Tôi tự hành nghề được hơn một năm nay và đóng bảo hiểm AOK. Hiện tôi đang mang thai con đầu lòng được năm tháng. Xin hỏi tòa soạn tôi có tiêu chuẩn nhận tiền Elterngeld không và thủ tục như thế nào?“ Thời báo Việt Đức xin tư vấn như sau. Theo tìm hiểu của chúng tôi, về cơ bản, tất cả người làm cha mẹ đều có tiêu chuẩn xin tiền cha mẹ Elterngeld, trừ khi thu nhập của vợ hoặc chồng trước khi sinh con cao hơn 250.000 hay 500.000 Euro (cả hai vợ chồng). Khác với người làm công ăn lương, người tự hành nghề không có bảng lương hàng tháng mà chỉ có báo cáo lãi suất.
Tiền Elterngeld dành cho người tự hành nghề được tính thế nào?
Về cơ bản, đối với người tự hành nghề cũng áp dụng các quy định tương tự như người làm công ăn lương. Elterngeld được trả tối thiểu 300 Euro và tối đa 1800 Euro một tháng. Hiện nay, Elterngeld bằng 67% thu nhập netto. Đối với người tự hành nghề, sẽ căn cứ vào lãi suất thay vì mức lương.
Cơ quan cấp tiền cha mẹ sẽ yêu cầu nộp thông báo thuế Steuerbescheid của năm trước đó. Có nghĩa, chẳng hạn con bạn sinh ra vào tháng 2.2017, về lý thuyết sẽ phải nộp báo cáo thuế của năm 2016 (tức từ tháng 1-12.2016). Tuy nhiên, thông thường tháng 2 chưa có báo cáo thuế của năm trước đó.
Trong trường hợp này, cơ quan cấp tiền cha mẹ cũng chấp nhận thông báo thuế của năm 2015. Ngoài cách này, có thể yêu cầu nhân viên tư vấn thuế tạm tính lãi suất của năm trước đó. Một số cơ quan cấp tiề cha mẹ cũng chấp nhận kết quả tạm tính này. Tuy nhiên, khi có thông báo thuế chính thức, phải nộp ngay cho cơ quan cấp tiền cha mẹ.
Làm thêm trong thời gian nhận tiền Elterngeld
Cũng giống như người làm công ăn lương, người tự hành nghề vẫn được phép đi làm thêm đến 30 tiếng/ tuần trong thời gian nhận Elterngeld. Nếu làm trên 30 tiếng, tiêu chuẩn nhận Elterngeld sẽ bị cắt toàn bộ. Do không có giấy chứng nhận giờ làm của chủ lao động, người tự hành nghề tự đảm bảo không vượt quá thời gian cho phép.
Tuy nhiên, thu nhập kiếm được trong khoảng thời gian này sẽ bị trừ vào tiền Elterngeld, do người tự hành nghề chỉ nhận được 67% khoản tiền chênh lệch giữa thu nhập trước khi sinh con và trong thu nhập trong thời gian nhận tiền Elterngeld. Do đó, đi làm thêm trong thời gian nhận Elterngeld không phải lúc nào cũng có lợi.
Ngoài ra, còn tính cả những hóa đơn viết trước đó nhưng được trả vào khoảng thời gian này, do thời gian tiền được chuyển vào tài khoản mang tính quyết định. Muốn tính mức Elterngeld sẽ nhận được, có thể sử dụng công cụ tính Elterngeldrechner trên trang web của Bộ Gia đình Liên bang.
Những điều cần lưu ý khi đệ đơn
Thời gian cấp Elterngeld tối đa 14 tháng, trong đó vợ hoặc chồng được tối đa 12 tháng, người còn lại được 2 tháng, nếu nghỉ ở nhà chăm con. Việc phân chia thời gian do vợ chồng tự quyết định, chẳng hạn có thể chia đôi mỗi người nhận 7 tháng. Người độc thân nuôi con được hưởng 14 tháng.
Phải đệ đơn bằng văn bản tại cơ quan cấp tiền cha mẹ (Elterngeldstelle), sớm nhất vào ngày sinh con. Về cơ bản, người tự hành nghề nhận được thông báo nhận tiền Elterngeld có thay đổi. Có nghĩa, sau khi hết thời gian nhận Elterngeld, cơ quan cấp Elterngeld sẽ yêu cầu nộp báo cáo thu chi chính thức của khoảng thời gian nhận tiền. Khi đó, người tự hành nghề sẽ nhận được thông báo Elterngeldbescheid mới và phải hoàn lại khoản tiền được trả quá nhiều hoặc được truy thu.
Do việc xin tiền Elterngeld đối với người tự hành nghề tương đối phức tạp, tốt nhất hãy nhờ nhân viên tư vấn thuế tư vấn khi đệ đơn, do họ cũng phải tính lỗ lãi trong khoảng thời gian xem xét. Ngoài ra, cũng có thể liên hệ với luật sư chuyên về Luật Lao động và Xã hội để được tư vấn, phí tư vấn khoảng 300 Euro.
Lời khuyên cho người tự hành nghề
Người tự hành nghề có thể tối ưu hóa khoản tiền Elterngeld sẽ nhận được bằng cách tăng thu nhập của năm trước khi sinh qua việc giảm chi phí hoặc viết sớm hóa đơn và yêu cầu nhanh chóng chuyển tiền.
Người tự hành nghề không bắt buộc phải nhận tiền Elterngeld liên tục, có nghĩa, trong thời gian nhận Elterngeld, được phép ngưng nhận tiền hai lần, mỗi lần một tháng. Có thể sử dụng thời gian này để viết những hóa đơn còn thiếu và số tiền nhận được trong khoảng thời gian này không bị trừ vào Elterngeld. Chẳng hạn, có thể nhận tiền Elterngeld 6 tháng đầu, sau đó ngưng hai tháng và tiếp tục nhận từ tháng thứ chín đến tháng 14.
Thay đổi thời gian xem xét Elterngeld: Thông thường, Elterngeld được tính căn cứ vào thu nhập của năm trước đó. Tuy nhiên, nếu trong khoảng thời gian này thu nhập thấp hơn bình thường, chẳng hạn do bệnh tật hay vì lý do gia đình, có thể đệ đơn lên cơ quan cấp Elterngeld để rời năm xem xét. Khi đó, phải nộp kèm giấy chứng nhận tương ứng như giấy ốm hay giấy tờ tương tự.
Hồng Nhung