Trong thời đại kỹ thuật số đang bùng nổ, việc chuẩn bị cho sinh viên đối mặt với một thế giới được định hình bởi trí tuệ nhân tạo (AI) trở nên vô cùng cấp thiết. Các hình thức giáo dục sáng tạo, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp tại các trường đại học, không chỉ có thể giải quyết vấn đề thiếu hụt chuyên gia AI mà còn hiện đại hóa cơ cấu giáo dục và trang bị cho sinh viên kỹ năng cần thiết cho tương lai số hóa.
Thực Trạng và Thách Thức
Theo một nghiên cứu của Bitkom Research 2024, 73% trong số 506 sinh viên từ các hình thức đại học khác nhau tại Đức xác nhận rằng các trường đại học nước này đang tụt hậu về số hóa so với tiêu chuẩn quốc tế. Trong khi đó, AI tổng hợp đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong thế giới việc làm, với những người dùng thành thạo AI thường xuyên và chiến lược nhận thấy năng suất cao hơn, nhiều thời gian cho sáng tạo và cơ hội thăng tiến tốt hơn (Schmidt 2024). Tuy nhiên, chỉ một phần tư các doanh nghiệp cảm thấy đủ chuẩn bị cho việc triển khai AI tổng hợp, theo một khảo sát của Deloitte với 2900 lãnh đạo toàn cầu, trong đó có 150 từ Đức.
Tương tự, các trường đại học cũng phản ứng chậm chạp trong việc chuẩn bị cho sinh viên đối mặt với những thay đổi do AI mang lại. Theo Goldman Sachs 2023, trong tương lai sẽ khó có lĩnh vực nghề nghiệp nào không bị AI ảnh hưởng đáng kể. Do đó, sinh viên cần phải học cách hiểu, áp dụng và thậm chí phát triển AI ngay trong quá trình học tập.
Khởi Nghiệp và AI
Tại Đức, sự liên kết giữa AI và khởi nghiệp vẫn còn thiếu hụt. Số lượng các công ty khởi nghiệp nói chung và các mô hình kinh doanh dựa trên AI nói riêng còn rất ít. Năm 2022, chính phủ Đức đã đưa ra một chiến lược khởi nghiệp, nhưng đến năm 2023, số lượng các công ty khởi nghiệp mới thành lập vẫn giảm 5% so với năm trước (Schimroszik 2024).
Trường đại học có thể không phải là nơi giải quyết các vấn đề kinh tế, nhưng các ý tưởng khởi nghiệp của sinh viên, đặc biệt là những dự án sử dụng AI để giải quyết các vấn đề cụ thể, có thể góp phần tích cực vào việc này. Các dự án này giúp sinh viên phát triển sự tò mò, tinh thần sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề và chấp nhận thất bại – những yếu tố cần thiết cho tư duy và hành động khởi nghiệp. Đây cũng là những kỹ năng được thảo luận dưới khái niệm “Future Skills” – kỹ năng tương lai, giúp cá nhân tự tổ chức và giải quyết các vấn đề phức tạp trong bối cảnh hành động mới.
Các Hình Thức Giáo Dục Tiềm Năng
Để tích hợp AI vào giáo dục, các trường đại học có thể áp dụng một số hình thức giáo dục sáng tạo như sau:
Học Tập Nghiên Cứu với AI: Phương pháp này cho phép sinh viên phát triển các kỹ năng cần thiết thông qua việc nghiên cứu và giải quyết các câu hỏi thực tiễn trong các nhóm liên ngành. Ví dụ, dự án SKILL tại Đại học Bauhaus Weimar và Đại học Châu Âu Viadrina là một phòng thí nghiệm AI xã hội học dành cho học tập nghiên cứu.
Dự Án Thực Tế Làm Bài Kiểm Tra: Thay vì các bài luận truyền thống, sinh viên có thể tham gia vào các dự án thực tế, hợp tác với các doanh nghiệp hoặc tổ chức phi chính phủ để giải quyết các vấn đề từ thực tiễn xã hội và nghề nghiệp.
Dự Án Liên Ngành với AI: Sinh viên học cách kết hợp kiến thức chuyên môn và tài năng cá nhân trong các dự án nhóm hoặc các sự kiện như hackathons, barcamps để phát triển các nguyên mẫu hoặc sản phẩm khả thi tối thiểu (MVP).
Mô-đun Khởi Nghiệp Trong Quá Trình Học: Tại Đại học Khoa học Ứng dụng Köln, sinh viên có thể tham gia chương trình chứng chỉ Khởi nghiệp, nơi họ phân tích các thách thức phức tạp của thế giới việc làm số hóa và phát triển ý tưởng khởi nghiệp của riêng mình.
Để sinh viên có thể hành động một cách có trách nhiệm và hiệu quả trong một thế giới công việc được định hình bởi AI, các trường đại học cần phải cung cấp các cơ hội giáo dục linh hoạt, sáng tạo và tích hợp AI. Điều này đòi hỏi sự cam kết và hợp tác giữa nhà trường, sinh viên và các doanh nghiệp, cũng như sự hỗ trợ từ chính phủ. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tâm huyết, sinh viên sẽ có thể vượt qua mọi thách thức và nắm bắt các cơ hội trong tương lai số hóa.