Câu hỏi
Vì nhiều lý do ở trong nước, lúc sang được Đức tôi tính chỉ còn cách nhập trại. Đáng tiếc hiện châu Âu đang khủng hoảng tỵ nạn. Nghe nói chính sách đối với người tỵ nạn hiện đã bị thắt chặt. Tôi hoang mang lo lắng, nhất là liên quan tới cuộc sống trước mắt, ăn ở, chữa bệnh, đi lại và đặc biệt vấn đề xét cư trú. Xin Qúy báo cho biết tổng quát chính sách tỵ nạn Đức hiện nay về các vấn đề trên như thế nào? (TĐQ, Kiel).
Trả lời
Ai được phép ở lại Đức?
Người xin tị nạn có quy chế khác nhau tùy thuộc vào tình hình tại xứ sở của họ và tình trạng cá nhân. Ngoài quyền được hưởng tị nạn vì nguyên nhân bị đàn áp chính trị, có những lý do khác để được phép ở lại Đức: bảo vệ người trốn chạy, người cần che chở (subsidärer Schutz) và cấm cưỡng chế trục xuất, như người bị phân biệt chủng tộc hay tôn giáo tại quê hương của họ cũng được hưởng quyền được bảo vệ. Những người bị tra tấn, phạt tử hình hoặc hứng chịu bạo lực tại quê nhà hưởng quyền được che chở. Cấm cưỡng chế trục xuất nếu người không được công nhận tị nạn có thể gặp nguy hiểm khi quay về cố quốc. Người có trách nhiệm rời khỏi nước Đức nhưng tạm thời không thể trục xuất, được hưởng chế độ tạm dung, như không có giấy tờ tùy thân hoặc sẽ đi học ở Đức.
Người tị nạn được hưởng quyền lợi gì?
Theo bộ luật dành cho người xin tị nạn, họ được trợ cấp cơ bản để „đáp ứng các nhu cầu cần thiết“ và „trang trải nhu cầu cá nhân trong cuộc sống hàng ngày“. Người tị nạn hưởng quy chế về lương thực, điện, quần áo và chăm sóc cá nhân. Vì trong vài tuần đầu tiên đa số người tị nạn sống tại trại tiếp cư nên thường phát hiện vật. Chính quyền phương được quyền quyết định cung cấp các gói thực phẩm hay tiền mặt hoặc phát phiếu để mua quần áo và nhu cầu cần thiết. Ngoài ra, mỗi đương đơn được hưởng một khoản tiền trang trải nhu cầu cá nhân, cuộc sống hàng ngày.
Lĩnh tiền
Người tị nạn lĩnh bao nhiêu tiền tùy thuộc vào gia cảnh và tuổi tác. Ngoài ra trợ cấp cao hơn, nếu người sống riêng trong một căn hộ. Tại trại tiếp cư, mỗi tháng một người trưởng thành, độc thân chỉ lĩnh 143 € để trang trải nhu cầu cá nhân, gọi là tiền túi (Taschengeld), vợ chồng mỗi người 129 €, trẻ em đến 6 tuổi 84 €, từ 6-13 tuổi 92 €, thanh thiếu niên từ 14 đến 17 tuổi 85 €. Nếu sau đó chuyển ra ở riêng và phải tự trả tiền điện hoặc quần áo, người độc thân lãnh thêm 216 €, vợ chồng thêm mỗi người 194 €, trẻ em đến 6 tuổ 133 €, từ 6-13 tuổi 157 €, 14 đến 17 tuổi 198 €. Nhu cầu về nhà ở, sưởi ấm và đồ dùng gia dụng được nhà nước đảm nhiệm. Người tị nạn cư trú tại Đức lâu hơn 15 tháng được hưởng trợ cấp xã hội trong trường hợp cần thiết. Như vậy người xin tị nạn độc thân nhận khoảng 392 €. Ngoài ra chi phí nhà ở được đảm nhận như người nhận Hartz IV.
Bảo hiểm y tế cho người tị nạn
Theo luật pháp, người xin tị nạn được chăm sóc y tế nếu họ bị ốm đau bệnh tật. Chỉ được hưởng dịch vụ y tế bổ sung như răng giả nếu được coi là cần thiết không thể trì hoãn. Có thai hoặc liệt giường được hỗ trợ y tế và chăm sóc, thuốc men và hộ sinh. Từ tháng 03.2015 người tị nạn sau thời gian chờ đợi 15 tháng được hưởng dịch vụ y tế theo bảo hiểm y tế luật định.
Làm việc: Người tị nạn không được làm việc ngay sau khi đến Đức mà phải chờ ít nhất 3 tháng. Trong 15 tháng đầu tiên, họ có thể làm công việc mà không người Đức hay công dân EU nào làm. Bộ Lao động Liên bang mới đây đề xuất bãi bỏ những kiểm tra điều kiện ưu tiên người Đức và công dân EU cho những lĩnh vực mà doanh nghiệp gặp khó khăn khi tìm lao động. Ngoài ra còn có luật cấm cho thuê lao động (Leiharbeit). Hiện nay người xin tị nạn trong 4 năm không được phép đăng ký xin việc làm tại một trung tâm môi giới cho thuê lao động vì không thể kiểm tra ưu tiên cho những công việc này.
Ai phải rời khỏi nước Đức? Ai không được công nhận quyền tị nạn chính trị hoặc nhân đạo, không thuộc nhóm cần được che chở cũng như không có bất kỳ quy chế cư trú nào, như hôn nhân, có con quốc tịch Đức phải rời khỏi nước Đức. Sau một thời gian quy định (thường là 30 ngày), không rời khỏi Đức sẽ bị Sở ngoại kiều trục xuất.
Vi phạm hình sự: Tội phạm người nước ngoài có thể bị trục xuất nếu bị kết án tù hơn 1 năm. Tuy nhiên, không bị trục xuất về nguyên quán nơi mà cuộc sống hay tự do cá nhân của họ bị đe dọa như nếu về nước sẽ bị cầm tù. Ngoài ra, đương sự cũng được xem xét về mối quan hệ gia đình và thời gian lưu trú tại Đức trước khi quyết định trục xuất.
Bùi Hồng
Hãy nhấn “Thích Trang” và “Chia sẻ” bên dưới để mọi người có nhiều thông tin về pháp luật, các chế độ chính sách đối với người nước ngoài ở Đức trên trang Facebook của bạn!
