Rằm tháng giêng: Đêm rằm đầu tiên của năm mới, tức là ngày 15 đầu tiên của Âm lịch, ngày có ý nghĩa quan trọng trong đời sống tâm linh của một số nước châu Á: Philippine, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản..trong đó Việt Nam rằm tháng giêng còn được gọi là Tết Nguyên Tiêu („Nguyên“ nghĩa là thứ nhất, „Tiêu“ là đêm) hay tết Thượng Nguyên (phân biệt với Tết Trung Nguyên(rằm tháng bảy) và Tết Hạ Nguyên (rằm tháng mười)). Rằm tháng giêng được bắt đầu tổ chức vào đêm 14 và đến nửa đêm 15. Tết Nguyên Tiêu là ngày tết quan trọng nên cổ nhân có câu: „Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng“.
Trong dịp lễ này, nhà nhà chuẩn bị mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng, thể hiện tấm lòng thành kính, biết ơn của con cháu đến ông bà, tổ tiên, cầu mong một năm an lành, may mắn. Cùng với việc du nhập và phát triển sâu rộng của Phật giáo trong dân gian, ngày rằm tháng Giêng cũng là dịp mọi người lên chùa cầu gia đạo an bình, mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an. Đây cũng là một trong 4 ngày rằm lớn trong năm của Phật Giáo: rằm tháng Giêng (tết Thượng Nguyên), rằm tháng tư (lễ Phật Đản), rằm tháng bảy (tết Trung Nguyên/ lễ Vu Lan báo hiếu) và rằm tháng mười ( tết hạ Nguyên).
|
Sự tích xưa kể lại rằng: Có một con thiên nga rất được Ngọc Hoàng yêu quý. Một ngày kia, thiên nga bay xuống hạ giới rong chơi. Chẳng may một người thợ săn nhìn thấy và bắn chết thiên nga. Ngọc Hoàng nghe tin rất giận dữ,thay vì trút giận lên người thợ săn, Ngọc Hoàng ra lệnh trừng phạt tất cả muôn loài dưới hạ giới. Ngọc Hoàng sai thiên binh thiên tướng vào đúng ngày 15 tháng một xuống trần, thiêu rụi tất cả sự sống. Có một số vị thần không đồng tình với cách làm của Ngọc Hoàng đã bí mật xuống trần gian, bày kế cho chúng sinh thoát khỏi tai họa. Vào ngày 15 tháng Giêng, nhà nhà treo lồng đèn đỏ, bắn pháo hoa để khi Ngọc Hoàng nhìn xuống hạ giới tưởng nhà cửa đang bị phóng hỏa, thiêu rụi. Nhờ vậy mà muôn loài thoát khỏi tai họa. Kể từ đó đến nay, ngày 15 tháng Giêng được chọn làm ngày Tết Nguyên Tiêu. Mọi người nấu cỗ bày tiệc sum vầy bên gia đình,treo lồng đèn đỏ, mừng một năm mới bình an, may mắn. |
Uông Hà Nguyên