Châu Âu nguy cơ đối mặt với cú sốc mới khi giá khí đốt tăng cao dẫn đến lo ngại lạm phát leo thang.
Theo hãng tin Reuters ngày 24/8, một đợt tăng đột biến khác của giá khí đốt tự nhiên dường như đã chấm dứt mọi hy vọng rằng trận chiến kiềm chế lạm phát ở châu Âu sẽ dịu đi, với các thị trường tài chính hiện đang chuẩn bị cho giá cả leo thang, tốc độ tăng lãi suất nhanh hơn và suy thoái kinh tế sâu hơn.
Chỉ vài tuần trước, các dấu hiệu cho thấy chỉ số lạm phát ở Mỹ – vốn có xu hướng dẫn dắt sự thay đổi kinh tế thế giới – có thể khiến cổ phiếu tăng giá đạt đỉnh và giảm chi phí đi vay của chính phủ. Do đó, các nhà đầu tư đặt cược rằng các ngân hàng trung ương sẽ chỉ chú ý nhiều hơn đến các nền kinh tế đang tăng trưởng chậm lại, với đỉnh điểm trong chu kỳ tăng lãi suất đang gần kề.
Thay vào đó, tuần này bắt đầu với dự báo từ ngân hàng Citi của Mỹ rằng lạm phát của Anh sẽ tăng vọt lên mức cao nhất trong nửa thế kỷ là 18,6% vào tháng 1 tới, một dự đoán đã thống trị các trang nhất của báo Anh hôm 23/8.
Thông báo trên được đưa ra trong bối cảnh một đợt bùng nổ khác của giá khí đốt tự nhiên khi Nga ra tín hiệu siết chặt hơn nữa đối với xuất khẩu và người mua châu Âu tranh giành nguồn cung trước mùa Đông. Giá khí đốt đã tăng gần 40% trong tháng 8 và gần 300% trong năm nay.
“Chìa khóa là năng lượng, năng lượng, năng lượng. Thành thật mà nói: có một cuộc khủng hoảng năng lượng. Giá điện đã cao gấp 10 lần mức trước đại dịch COVID-19, đó là một cú sốc đối với cả hệ thống”, Thomas Costerg, nhà kinh tế cấp cao của Pictet Wealth Management, cho biết.
Ông Costerg nêu rõ: “Mỹ và châu Âu đang đi trên những con đường khác nhau. Tất cả chúng ta đều biết rằng gót chân Achilles của châu Âu là năng lượng nước ngoài và bây giờ họ đang phải trả giá cho điều đó”, đề cập đến sự phụ thuộc của châu Âu vào khí đốt của Nga.
Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi tâm trạng (của các nhà đầu tư) đã trở nên tồi tệ nhanh chóng. Chứng khoán thế giới đã giảm 4,3% so với mức cao nhất hôm 16/8 trong thời gian gần đây, đồng euro đã xuống dưới 1 USD và lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm trở lại mức 3%.
Monica Defend, người đứng đầu Viện Amundi, dự đoán đồng euro sẽ giảm xuống còn 0,96 USD vào tháng 12 tới do nền kinh tế châu Âu suy yếu.
Mối lo ngại cũng đang tăng lên liên quan đến việc các ngân hàng trung ương, tại hội nghị chuyên đề Jackson Hole tuần này, đang đặt nền tảng cho các đợt tăng lãi suất mạnh mẽ hơn dự kiến trước đây. Richard McGuire, người đứng đầu chiến lược lãi suất tại ngân hàng Rabobank cho biết: “Thị trường ngày càng tin rằng suy thoái sẽ là chủ đề chính, rằng các ngân hàng trung ương sẽ nới lỏng hơn trong việc thắt chặt chính sách của họ”.
Trong khi đó, lạm phát cũng đang tăng lên ở Mỹ, nhưng triển vọng của châu Âu có vẻ ảm đạm hơn nhiều. Holger Schmieding, nhà kinh tế trưởng tại Berenberg, nói: “Lạm phát ở châu Âu dự kiến sẽ tăng trong quý IV năm nay nhưng quy mô của sự gia tăng mà chúng ta đang đối mặt là một cú sốc mới do giá khí đốt tăng đột biến. Đó là một cú sốc mới không thể lường được chỉ vài tuần trước”.