TBVĐ- Hàng triệu người con ở Đức tự nguyện chăm sóc cha mẹ già yếu nhiều năm trời và không đòi hỏi một xu nào
Từ nhiều năm nay, nhà nước làm ngơ trước sự chăm sóc của con cái đối với cha mẹ, trong khi người hàng xóm tốt bụng lại được hưởng lợi về thuế thừa kế đến 20.000 Euro. Một phán quyết mới Bộ Tài chính Liên bang chấm dứt tình trạng không công bằng này.
Hàng triệu người con ở Đức tự nguyện chăm sóc cha mẹ già yếu nhiều năm trời và không đòi hỏi bất kì xu nào: Cùng đi dạo, giúp họ ăn, mặc, mua sắm hay hỗ trợ các chuyên gia điều dưỡng. Từ trước tới nay nhà nước coi đó là trách nhiệm của con cái và không có hình thức ưu đãi về thuế thừa kế, trong khi nếu hàng xóm hay bạn bè giúp chăm sóc có thể được miễn thuế đến 20.000 Euro.
Điều này phải được thay đổi, theo phán quyết mới đây của Tòa án Tài chính Liên bang BFH tại München. Theo đó, con cái khi chăm sóc cha mẹ thường xuyên và được thừa kế trên 400.000 Euro sẽ được áp dụng ngưỡng miễn thuế dành cho chăm sóc Pflegefreibetrag và tiết kiệm được thuế thừa kế (BFH, án số: II R 37/15). Điều này thậm chí có thể áp dụng cho khoảng thời gian trước đây và áp dụng cả trong trường hợp cha mẹ không được bảo hiểm chăm sóc chính thức xếp vào một bậc chăm sóc nhất định.
Trước đây: chỉ người ngoài mới được ưu đãi
Trước đây mỗi công dân đều được hưởng ưu đãi thuế nếu thường xuyên chăm sóc người cần được chăm sóc và được người này trao quyền thừa kế. Theo luật, người không phải họ hàng được thừa kế đến 20.000 Euro miễn thuế. Ngoài các khoản miễn thuế thông thường, họ còn được hưởng một khoản miễn thuế dành cho chăm sóc Pflegefreibetrag đến 20.000 Euro, giúp giảm đáng kể thuế thừa kế.
Điều kiện tiên quyết để được hưởng những ưu đãi về thuế này là người chăm sóc phải chăm sóc miễn phí hay chỉ nhận rất ít tiền chăm sóc. Tuy nhiên, trước đây nhà nước chỉ áp dụng ngưỡng miễn thuế này cho người chăm sóc không có mối quan hệ họ hàng với người cần chăm sóc, chẳng hạn hàng xóm, bạn bè. Con cái chỉ được hưởng ngưỡng miễn thuế thông thường 400.000 Euro, cháu được 200.000 Euro. Nếu vượt quá ngưỡng này đều phải đóng thuế thừa kế.
Nếu con cái chăm sóc bố mẹ và được hưởng thừa kế vượt quá mức miễn thuế, vẫn phải đóng thuế thừa kế, do con cái có trách nhiệm cấp dưỡng cha mẹ bằng cách hỗ trợ tài chính hay chăm sóc sức khỏe (§1601 Bộ luật Dân sự). Cho đến nay, việc con cái chăm sóc bố mẹ không được „thưởng“ bằng ưu đãi thuế.
Quy định mới: con cái cũng được giảm thuế thừa kế
Theo án quyết của BHF, con cái chăm sóc bố mẹ sẽ được giảm thuế thừa kế. Trong trường hợp cụ thể, một người phụ nữ đã chăm sóc mẹ tại nhà 10 năm trời và tự trả các khoản chi phí. Sau khi mẹ mất, bà đệ đơn xin hưởng ngưỡng miễn thuế chăm sóc Pflegefreibetrag cho khoản thừa kế 785.000 Euro tiền thừa kế.
Bà lập luận, thật bất công khi người không phải họ hàng được hưởng khoản miễn thuế, còn con cái thì không. Tòa án Tài chính đứng về phía bà, phán: những người có trách nhiệm cấp dưỡng được áp dụng khoản miễn thuế chăm sóc, do ý nghĩa của khoản này là „thưởng“ cho hành động tự nguyện chăm sóc.
Điều kiện áp dụng quy định này chính là phải chăm sóc thường xuyên, liên tục. Nếu chỉ ghé qua chơi vào những ngày nghỉ hay trả tiền cho viện dưỡng lão sẽ không được tính. Người cần chăm sóc không cần phải có một bậc chăm sóc (Pflegestufe) nhất định mà chỉ cần chứng minh họ cần sự chăm sóc do ốm đau, bệnh tật, hay đơn giản là tuổi già.
Đối với cha mẹ trên 80 tuổi, không cần phải chứng minh tình trạng sức khỏe mà chỉ cần cho Sở Tài chính thấy được rằng con cái thường xuyên chăm sóc, đưa cha mẹ đi thăm khám và giúp đỡ họ các công việc hàng ngày. Ngưỡng miễn thuế Pflegefreibetrag vẫn được áp dụng trong trường hợp cha mẹ giàu có và về mặt pháp luật không cần đến con cái cấp dưỡng.
Quyền lợi của các thành viên trong gia đình
Phán quyết này có ảnh hưởng tích cực đến hàng trăm ngàn người đã và đang chăm sóc bố mẹ về tinh thần, thể chất. Họ không những được hưởng miễn thuế 400.000 Euro mà còn được hưởng thêm 20.000 Euro ngưỡng miễn thuế chăm sóc Pflegefreibetrag. Lưu ý: Những ai được hưởng thừa kế trong vòng ba tháng phải thông báo cho sở thuế để nhận mẫu khai thuế thừa kế. Trong đơn này phải kê khai tất cả những gì thuộc tài sản thừa kế như tiền mặt, số dư tài khoản hay giá trị bất động sản. Đối với cổ phần, chứng khoán sẽ được tính theo giá trị niêm yết vào ngày mất của người để lại thừa kế.
Ngoài các khoản miễn thuế, các khoản nợ của người đã mất như các loại hóa đơn chưa thanh toán, nợ tiền nhà hay nợ thuế cũng sẽ được khấu trừ từ tài sản được thừa kế. Những người không phải trả thuế thừa kế, tức được thừa kế ít hơn 400.000 Euro sẽ không cần áp dụng khoản miễn thuế chăm sóc Pflegefreibetrag.
Những người đã nhận được thông báo đóng thuế thừa kế của Sở Tài chính nhưng vẫn chưa đóng, do đang cần kiểm tra lại, có thể đệ đơn xin áp dụng khoản miễn khoản thuế dành cho chăm sóc 20.000 Euro.
Huyền Nguyễn – Hamburrg
